Dlaczego czujnik ruchu włącza się sam? Rozwiązujemy zagadkę fałszywych alarmów

Czujniki ruchu to niewielkie, niezwykle przydatne urządzenia, które zwiększają nasze bezpieczeństwo i komfort, automatycznie włączając światło czy uruchamiając alarm. Jednak czasem zdarza się, że czujnik ruchu aktywuje się bez przyczyny, co wzbudza niepotrzebny niepokój, gdy jest to czujka alarmowa. W przypadku światła na ruch takie wzbudzanie się czujnika i włączanie oświetlenia bez przyczyny prowadzi do niepotrzebnego zużycia energii. Dlaczego tak się dzieje i jak sobie z tym poradzić? Zapraszamy do lektury!

Jak działają czujniki ruchu?

Zadaniem czujników ruchu jest wykrywanie ruchu w obszarze detekcji urządzenia i w konsekwencji załączenie lamp, alarmu, wentylacji itp. Czujki różnią się między sobą sposobem wykrywania ruchu, zakresem detekcji, czułością. Ta ostatnia cecha pozwala wykorzystywać niektóre z nich jako czujki obecności. Z kolei zakres detekcji pozwala dobrać odpowiednie rozwiązanie do pomieszczeń o szczególnych wymaganiach- wysokich i przestronnych hal, przestronnych korytarzy, otwartych schodów. Czujka ruchu może też zostać wyposażona w czujnik zmierzchu, co czyni z niej również urządzenie energooszczędne. Jedne czujniki ruchu stosujemy w pomieszczeniach zamkniętych w naszych domach, biurach itp. Inne mogą wykrywać ruch na zewnątrz- decyduje o typ współczynnik obudowy IP. Na przykład IP65 oznacza praktycznie hermetyczną, odporną na działanie czynników zewnętrznych obudowę.

Zanim przejdziemy do przyczyn fałszywych alarmów, przypomnijmy, jak działają najpopularniejsze typy czujników ruchu, czyli czujniki ruchu PIR oraz czujniki ruchu mikrofalowe.

Czujniki ruchu PIR (pasywne czujniki podczerwieni):

Zasada działania czujników ruchu PIR

Czujniki ruchu PIR ( z ang. Passive Infrared- pasywny czujnik podczerwieni), określane są również jako czujniki ruchu podczerwieni lub pasywne. Pasywne, ponieważ nie emitują promieniowania, a jedynie wykrywają zmiany w promieniowaniu podczerwonym (cieple) obiektów w ich polu widzenia. Kiedy w zasięgu czujnika ruchu pojawi się człowiek lub zwierzę, którego temperatura różni się od otoczenia, czujnik wykrywa to i rejestruje. Następnie w zależności od instalacji, w której pracuje, powoduje włączenie oświetlenia, alarmu lub innych urządzeń.

Przykład wykorzystania czujek PIR

Czujki ruchu PIR najczęściej stosowane są w systemach alarmowych i oświetleniu wewnętrznym oraz zewnętrznym.

Czujniki ruchu mikrofalowe (MW, aktywne)

Zasada działania czujników mikrofalowych

Czujki mikrofalowe emitują mikrofale i analizują echo odbite od obiektów. Ruch powoduje zmianę częstotliwości fali powracającej (efekt Dopplera). Czujnik analizuje różnicę między falą wysłaną a odebraną. Wykrycie zmiany częstotliwości (ruch) powoduje załączenie światła lub alarmu. Mikrofalowe czujniki ruchu mogą być stosowane z powodzeniem zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków.

Przykład zastosowania aktywnych czujek ruchu

Mikrofalowe czujki ruchu stosujemy tam, gdzie wykrywanie ruchu przez czujniki PIR może być zawodny (np. w pomieszczeniach o zmiennej temperaturze). Warto przy tym pamiętać, że czujniki aktywne potrafią wykrywać ruch nawet przez cienkie ściany czy drzwi (w zależności od potrzeb, może to być ich zaletą lub wadą).

Pozostałe rodzaje czujników ruchu

Powyżej przedstawiliśmy podstawowe najbardziej popularne rodzaje czujek ruchu. W praktyce spotkamy również:

czujniki ruchu dualne (połączenie czujnika ruchu PIR z czujką ruchu mikrofalową),
laserowe czujniki ruchu (laserowe czujniki odległości typu ToF, które sprawdzają się do załączania oświetlenia schodowego),
czujniki ruchu ultradźwiękowe

Najczęstsze przyczyny samoczynnego włączania się czujników ruchu, a w konsekwencji np. lampy lub alarmu

Dlaczego czujnik ruchu wykrywa fałszywe alarmy? Niespodziewane, często niedogodne dla nas wzbudzanie się czujników ruchu mogą nastąpić pod wpływem różnorodnych czynników i zdarzeń. Poniżej przedstawiamy sytuacje, w których najczęściej czujniki ruchu aktywują się bez uzasadnionej przyczyny. Znając przyczyny problemów, możemy w wielu przypadkach skutecznie im przeciwdziałać. Co może uruchomić alarm lub włączyć światło bez powodu? Sprawdźmy.

Nagłe zmiany temperatury (dotyczy głównie czujników ruchu PIR)

Bezpośrednie nasłonecznienie czujnika ruchu lub obszaru detekcji.
Ciepłe powietrze z grzejnika, klimatyzatora, wentylatora, czy nawet komputera.
Szybka zmiana temperatury, np. ochłodzenie-otwarcie okna w zimny dzień w pobliżu czujnika.
Gorące rury, kominy.

Ruch zwierząt może bez powodu uruchamiać alarm lub załączać oświetlenie

Domowe zwierzęta (koty, psy), które wchodzą w pole detekcji czujnika ruchu
Gryzonie (myszy, szczury) przebiegające w pobliżu.
Ptaki lub większe owady (np. ćmy) latające blisko czujnika ruchu, zwłaszcza na zewnątrz. Niektóre czujniki są na tyle czułe, że nawet pająk budujący sieć przed soczewką może wywołać alarm.

Ruch obiektów nieożywionych (dotyczy głównie czujników mikrofalowych)

Poruszające się na wietrze gałęzie drzew, krzewy, zasłony, firanki.
Spadające liście.
Drgania spowodowane przez przejeżdżające ciężkie pojazdy, które mogą poruszyć lekkie elementy w pomieszczeniu.
Obiekty odbijające mikrofale, np. metalowe wentylatory, wirujące elementy maszyn.

Zakłócenia elektryczne i elektromagnetyczne

Skoki napięcia w sieci elektrycznej.
Zakłócenia generowane przez inne urządzenia elektroniczne (np. świetlówki, zasilacze impulsowe, urządzenia radiowe).
Bliskość silnych źródeł pola elektromagnetycznego.

Błędy instalacyjne lub uszkodzenie czujnika

Nieprawidłowe ustawienie czułości (zbyt wysoka).
Niestabilne zamocowanie czujnika (drgania).
Skierowanie czujnika na źródła ciepła, ruchliwe ulice, czy obszary poza chronionym terenem.
Dostanie się wilgoci lub kurzu do wnętrza obudowy.
Starzenie się komponentów elektronicznych lub fizyczne uszkodzenie.

To, co dobre, czasem przeszkadza. Specyfika czujników mikrofalowych

Czujniki mikrofalowe mogą "widzieć" przez cienkie ściany, szkło czy drzwi. Jeśli czujnik jest skierowany na taką przeszkodę, ruch za nią (np. na korytarzu czy na zewnątrz domu) może wywołać alarm. Jeżeli nie zależy nam na tak czułej detekcji, należy dobrze rozważyć miejsce instalacji mikrofalowego czujnika ruchu lub rozważyć wybór czujki ruchu o innej zasadzie działania.

Jak sobie radzić z fałszywymi alarmami czujek ruchu?

Przedstawiliśmy szereg sytuacji, które mogą powodować niepotrzebne wzbudzanie czujników ruchu. Poniżej, w losowej kolejności, przedstawiamy sposoby, jak przeciwdziałać niepotrzebnej aktywności czujek. Rozwiązania proste, czasem oczywiste, co najważniejsze-skuteczne.

Sprawdzamy otoczenie czujki ruchu

Upewnij się, że w zasięgu czujnika nie ma ruchomych obiektów (np. gałęzi drzew), źródeł ciepła, czy zwierząt, które mogłyby go aktywować.

Czyścimy czujnik ruchu

Kurz, pajęczyny czy brud na soczewce mogą zakłócać jego pracę.

Regulujemy czułość czujnika ruchu

Większość czujników ruchu posiada regulację czułości. Spróbuj dostosować czułość detekcji czujnika ruchu do otoczenia. Pamiętać przy tym należy, że zmniejszenie czułości czujnika może ograniczyć fałszywe alarmy, ale z drugiej strony, jeżeli zmniejszymy ją za bardzo, obniży to jego skuteczność detekcji.

Zmieniamy lokalizację lub kąt nachylenia czujnika ruchu

Czasem niewielka korekta ustawienia czujnika może zdziałać cuda. Unikaj kierowania go na okna, grzejniki, klimatyzatory.

Wybieramy czujnik ruchu odporny na zwierzęta

Jeżeli masz zwierzęta domowe, szukaj czujki z oznaczeniem "pet immunity"lub "pet immune". Można również dokupić specjalne soczewki, które ignorują małe zwierzęta do określonej wagi. Czasem domowy pupil uruchomi alarm w całkiem nieoczekiwany sposób. Na przykład pokonując otwarte schody, wchodzi w zasięg działania czujnika ruchu umieszczonego nawet gdzieś wysoko nad drzwiami.

Sprawdzamy okablowanie i zasilanie czujnika ruchu

Zakłócenia zasilania lub wadliwe okablowanie mogą zakłócać działanie czujki. W przypadku problemów ze wzbudzaniem czujki bez powodu zawsze należy upewnić się, że sama instalacja jest poprawna i stabilna.

Rodzaj czujnika ruchu ma znaczenie

Detekcja ruchu mikrofalowych czujników ruchu przez karton-gipsy, szkło, drzwi

Zwróć uwagę, czy nie są skierowane na cienkie ściany lub drzwi, za którymi może odbywać się ruch.

Detekcja ruchu czujników PIR

Ponieważ czujniki ruchu podczerwieni reagują na zmianę temperatury obiektów w zakresie swojej detekcji, należy zwrócić uwagę, aby nie były instalowane w pobliży żarówek, grzejników, czy miejscach znacznego nasłonecznienia.

Uważnie czytamy instrukcję obsługi czujnika ruchu

Znajdziesz tam szczegółowe informacje dotyczące konfiguracji i rozwiązywania problemów dla Twojego modelu czujnika ruchu

Konsultujemy się z instalatorem lub elektrykiem

Jeśli powyższe kroki nie pomogą, być może czujnik ruchu jest uszkodzony lub wymaga specjalistycznej konfiguracji.

Dlaczego czujniki ruchu włączają się same? Podsumowanie

Pamiętajmy, że sporadyczne fałszywe alarmy mogą się zdarzyć, ale jeśli problem jest uporczywy, warto poświęcić czas na znalezienie przyczyny. Prawidłowo działający czujnik ruchu to gwarancja spokoju i bezpieczeństwa.